اکوتوریسم مترادف طبیعتگردی یا بوم گردی

  در زبان فارسی، یکی از شاخه‌های گردشگری است که مبتنی بر جاذبه‌های طبیعی است. همچنین:

• اکوتوریسم یکی از زیر شاخه‌های بخش توریسم پایدار است.
• اکوتوریسم تنها حضور گردشگر در طبیعت نیست؛ بلکه متاثر از قواعد و قوانین خاصی است.
• اکوتوریسم پایبند اصولی برای دستیابی به حفاظت پایدار محیط زیست و بهبود وضعیت مردم محلی است.
• اکوتوریسم عاملی برای رسیدن به توسعه پایدار است.
• اکوتوریسم سفری است مسئولانه به طبیعت با هدف حفظ محیط زیست و حمایت از جوامع محلی. اکوتوریسم  سفری مسئولانه از نظر محیط زیستی است که به منظور لذت بردن از مناطق به نسبت بکر طبیعی و هر گونه ویژگی فرهنگی موجود در گذشته تا حال ترتیب داده می‌شود و باعث ترویج حفظ محیط زیست می‌گردد.

در طول این سفر گردشگران حداقل تاثیر منفی را بر منابع طبیعی می‌گذارند و مردم بومی ‌در سود حاصل از فعالیت‌های اجتماعی-اقتصادی شریک می‌شوند.

ویژگی‌های اکوتوریسم

• به حفاظت از تنوع زیستی کمک کند.
• باعث رفاه مردم محلی شود.
• شامل برنامه‌های آموزشی باشد.
• کم‌ترین مقدار ممکن از منابع تجدید ناپذیر را مصرف کند.
• گردشگران و دست‌اندرکاران گردشگری در آن عملکردی مسئولانه داشته باشند.
• عمدتا توسط گروه‌های تجاری کوچک به گروه‌های کوچک گردشگر ارائه شود.
• برپایه مشارکت، مالکیت و ایجاد فرصت اقتصادی برای مردم محلی استوار باشد.

اصول اکوتوریسم  

• به حداقل رساندن اثرات منفی بر طبیعت و فرهنگ که می‌تواند در نهایت به مناطق توریستی خسارت وارد سازد.
• آموزش اهمیت حفاظت از طبیعت به گردشگران.
• تاکید بر اهمیت کسب و کار مسئولانه که با همکاری مقامات محلی و مردم برای برطرف کردن نیازهای بومی‌و ارایه مزایای حاصل از حفاظت از مناطق طبیعی صورت گیرد.
• وجود درآمدهای بدون واسطه و مستقیم برای حفاظت و مدیریت مناطق طبیعی و حفاظت شده.
• تاکید بر ضرورت انجام منطقه بندی مناطق توریستی و برنامه ریزی برای مدیریت گردشگری در مناطق طبیعی که فرار است به قطب‌های اکوتوریسم تبدیل شود.
• تاکید بر استفاده از مطالعات پایه محیط زیستی و اجتماعی مانند برنامه‌های پایش دراز مدت به منظور ارزیابی و کاهش اثرات منفی.
• تلاش برای به حداکثر رساندن منافع اقتصادی برای کشور میزبان،کروه‌های تجاری و محلی و جوامع بومی‌به ویژه مردمی‌که در نزدیکی یا داخل مناطق طبیعی و حفاظت شده زندگی می‌کنند.
• تکیه بر زیرساخت‌های هماهنگ با طبیعت، حداقل استفاده از سوخت‌های فسیلی، حفاظت از گیاهان بومی‌و حیات وحش و هماهنگی با محیط طبیعی و فرهنگی منطقه.

به دنبال این تعاریف شایان توجه است بسیاری از آژانس‌های توریستی و دفاتر مسافرتی استفاده از واژه اکوتوریسم را در ادبیات خود ساده می‌بینند و همچنین دولت‌ها این واژه را به دفعات برای ترویج مراکز توریستی خود و بدون هیچ نوع تلاشی در جهت اجرای اصول ابتدایی اکوتوریسم، به کار می‌برند. این مشکل موجب نابودی حقیقت واژه اکوتوریسم شده است.  آمار و تحقیقات نشان می‌دهند که امروزه مسافران بیشتری به نقاط اکوتوریسمی ‌دور دست سفر می‌کنند، با راحتی بیشتر، صرف هزینه‌های کمتر و سریعتر از گذشته.

این امر نشان می‌دهد که بعضی از نقاط اکوتوریسمی ‌به دلیل اینکه بیشتر در دسترس فرار گرفته در چرخه‌های مخرب افتاده و مورد تهدید واقع شده اند.  این در حالی است که مطالعه درباره انواع نظرات و عقاید نشان می‌دهد که گردشگران به مسایلی مانند حفاظت از محیط زیست و رفاه مردم بومی‌اهمیت می‌دهند،ولی انتخاب سفرهای آنان بر اساس این فاکتورها نیست.اگر گردشگران در انتخاب سفرهایشان احساس مسئولیت بیشتری کنند، رسیدن اکوتوریسم به اهدافش آسان تر خواهد بود. این موضوع باید بسیار مهم تلقی شود، به طوری که گردشگران مفهوم یک تجربه درست و مفید از اکوتوریسم را کاملا دریابند.

اکوتوریستها عموما به دنبال تجاربی هستند که به آنها احساس نزدیکی به جذابیت‌های طبیعت و جوامع بومی ‌را القا کند و در درجه اول این امر موجب جذب آنها به این مناطق می‌شود.  مناطقی که به دنبال جذب گردشگر هستند باید از منابع طبیعی خود حفاظت کنند و هم کاری خود را با جوامع محلی افزایش دهند. در هر حال شاخصه‌های یک مرکز طبیعت گردی بسیار متنوع است و با کمی‌مطالعه و جستجو می‌توان برای بازدید و گردش مقاصد مطلوبی را از این منظر و با اصول اکوتوریسم انتخاب کرد.