جایگاه اکوتوریسم در ایران

 

زیست آنلاین: اکوتوریسم بدین صورت تعریف می شود: «سفر به مناطق نسبتاً بکر و تمیز با هدف بررسی، مشاهده و لذت بردن از مناظر و گونه های گیاهی، جانوری و نیز فرهنگ های محلی گذشته یا کنونی این مناطق»

تاریخچه اکوتوریسم

در میان متون و کتاب های کهن مرتبط با بوم گردی، و مطالعات صورت گرفته در زمینه بوم گردی، Ceballos-lascurain  به عنوان نخستین فردی شناخته شده است که به ابداع واژه بوم گردی پرداخته است، او این واژه را اینگونه تعریف می کند:
سفری که در آن اهدافی نظیر  تفریح، کسب اطلاعات و مطالعه، مشاهده زیبایی و مناظر طبیعی، مشاهده زیستگاه های مختلف گیاهی و جانوری و آشنایی با فرهنگ ها و آداب و رسوم جوامع مختلف در نظر گرفته شود، بوم گردی نام دارد. 
البته لازم به ذکر است که در بعضی متون مربوط، سابقه کاربرد این واژه به اواخر دهه ۱۹۸۰ بر می گردد. این در حالی است که برخی دیگر از صاحب نظران سابقه گردشگری را به Hetzer  نسبت می دهند و بر این باورند که این واژه نخستین بار در دهه ۱۹۶۰ به کار برده شده  و به تشریح روابط موجود و متقابل میان گردشگری پایدار، محیط زیست و ویژگی های فرهنگی پرداخته است. چیزی که Hetzer  بر آن تاکید بسیار نموده است مفهوم گردشگری پایدار در واکنش به رویه های نامناسب و منفی توسعه و نادیده گرفتن ملاحظات زیست محیطی است. البته باید اذعان کرد در اواخر دهه ۶۰ ، کارشناسان نسبت به چگونگی و برداشت بی رویه از منابع و زیر پا گذاشتن اصول و قوانین توسعه پایدار اظهار نگرانی بسیار داشتند.

جایگاه اکوتوریسم در گردشگری

شماری از تحلیل گران و عموم مردم می پندارند که دو واژه اکوتوریسم (بوم گردی)  و گردشگری (طبیعت گردی ) معادل و مترادف هم هستند با آن که می بایست اکوتوریسم را بخشی جدا و منفک از گردشگری تصور نمود، البته می توان گفت اکوتوریسم بخش بسیار خاص و ویژه ای از گردشگری جایگزین به شمار می رود، اما به معنای جامع و کامل آن نیست، در واقع کسی که به هر صورتی به طبیعت سفر می کند، لزوما یک اکوتوریست محسوب نمی شود. 
نتایج  تحقیقی که  توسط انجمن اکوتوریسم که در سال ۱۹۹۹ صورت گرفت، نشان داد؛ اکوتوریسم تنها ۷ درصد از مجموعه گردشگری جهان را به خودشان اختصاص می دهند. بنابراین می توان دریافت فعالیت اکوتوریسم واجد شرایط و قوانینی است که آن را به طوذ خاص از گردشگری متمایز می گرداند.
این واژه ماهیت فرهنگی دارد و یکی از ارکان اصلی آن ارتقای رشد اقتصادی پایدار و برآورده کردن اهداف توسعه سبز است. از طرفی بیشتر علاقه مندان اکوتوریسم نیز خود به جلوه های فرهنگی اکوتوریسم تمایل بیشتری دارند و همواره حفظ آن را امری مهم و اولویت مدار می شمارند.
در تعریف بهتر اکوتوریسم می توان این واژه را از دو منظر سفر و محیط زیست بررسی نمود، از دیدگاه سفر، اکوتوریسم می تواند سبک زندگی درست را القا کرده و فرهنگ های در معرض خطر و آسیب را مورد هدف خود قرار داده و آن را ترمیم گرداند، از این رو اکوتوریسم از این دیدگاه ترکیبی از تفریح در کنار احترام به محیط زیست و محافظت از آن تلقی می شود. آنچه به طور ویژه و خط فاصل میان اکوتورسم و گردشگری است، حس احترام به فرهنگ و طبیعت و تعهدات آن ها به این موارد است به گونه ای که حتی برخی از گروه های اکوتوریسم، درصدی از منافع جلب شده خود را به توسعه پایدار جامعه میزبان اختصاص می دهند.